Horace Tapscott - THE DARK TREE [2CD]

Długo oczekiwane wznowienie nagrania z grudnia 1989 r. kwartetu nie żyjącego już pianisty. W Catalina Bar & Grill w Hollywood muzycy grali w niezwykłym natchnieniu, a nowocześnie zagrany jazz aż skrzy się od pieknych barw i półcieni.

---

Dziś, kilka lat od śmierci Horace'a Tapscotta, wciąż trudno nam uzmysłowić sobie wielkość tego artysty. Dzieje się tak głównie dlatego, że był konsekwentnie bojkotowany przez wielkie firmy nagraniowe i krytykę. Tymczasem, ten wielki orędownik rozwoju świadomości Czarnych Amerykanów był jednym z najważniejszych pianistów jazzowych XX wieku. Pochodzący z Houston artysta rozwinął swój niepowtarzalny styl gdzieś na styku abstrakcyjnej czarnej pianistyki Andrew Hilla, Mala Waldrona czy Dona Pullena. Można go traktować, jako jedno z odgałęzień w rozwoju języka muzycznego, którego korzeni należałoby poszukiwać w twórczości Theloniousa Monka.

Podwójny album "The Dark Tree 1&2" jest doskonałym przykładem jego roztańczonej muzyki. Tapscott był jednym z niewielu artystów, dla których granica pomiędzy sztuką a życiem się zacierała. Jego bezkompromisowa działalność społeczna harmonizowała z nonkonformizmem gry. W ramach swojej "Union of Gods Musicians and Artist Ascension" poszukiwał pracy dla czarnych artystów, jednocześnie dbając, by nie wyzbyli się oni swej odrębności wynikającej z afrykańskiego pochodzenia. Wszyscy zagubieni na bezdrożach amerykańskiej asymilacji mogli znaleźć drogowskaz w jego przepełnionej duchem walki muzyce. Przedziwna mieszanina bólu, pierwotnej dzikości, dojmującego smutku i wzruszającej czasem bezsilności - to pierwsze wrażenia po wysłuchaniu omawianego wydawnictwa. Taniec - kluczowe dla Tapscotta pojęcie - podporządkowuje sobie całą mainstreamową i awangardową tradycję czarnych jazzmanów. Ale taniec, w afrykańskim rozumieniu tego słowa, to medium obrzędowości i sposób na komunikowanie się ze sferą transcendencji. Poprzez taniec można wyrażać całą gamę uczuć i wrażeń. Tak też traktuje go nasz bohater.

Skład muzyków towarzyszący Horace'owi w tej sesji nie mógł być lepiej dobrany. Krajan lidera, teksański klarnecista John Carter podzielał w pełni jego podejście do sztuki. Dodać należy, że stworzył unikalny styl gry, łączący afrykańską dzikość z oszałamiającą wirtuozerią. Jakże ważny dla tej muzyki puls tworzy "sekcja marzeń": Cecil McBee na basie i Andrew Cyrille na perkusji. Wielokrotnie słyszałem ich w różnych konfiguracjach, ale bodaj nigdy nie brzmieli lepiej. Płyty zostały nagrane w roku 1989 i choć trudno w tym wypadku mówić o sztuce awangardowej, wciąż brzmią świeżo. Zapewne jest to zasługą szczerości i autentycznej pasji wypełniającej życie Tapscotta i sztukę, będącą częścią życia. Drodzy państwo! Jeśli poszukujecie sesji, na której muzycy grają tak jakby nie miało być jutra i próbują coś nam wszystkim przez swoją sztukę powiedzieć, to jest to album właśnie dla was.
autor: Marek Romański

---

Nie będę ukrywał, że na wznowienie tej płyty czekałem z wyjątkowym zniecierpliwieniem. Pozycja ta ukazała się pierwotnie jako oddzielne dwie płyty kompaktowe, teraz w nowej oprawie graficznej, w specjalnie zaprojektowanym przez hatOLOGY digi-packu mamy obydwie płyty razem.

Nagrania na płycie pochodzą z koncertu, jaki Horace Tapscott i jego kwartet dał w grudniu 1989 r. w Catalina Bar & Grill w Hollywood. Artyście towarzyszyli tam wybitni kreatorzy jazzowej sceny, postacie zasłużone i ważne dla jazzu podobnie jak on. Na klarnecie zagrał John Carter, na kontrabasie Cecil McBee, na perkusji zaś Andrew Cyrille.

Muzyka, którą proponuje lidera na tej płycie to nie tylko dawka wspaniałego, zagranego z rozmachem, odważnego jazzu, ale również swego rodzaju muzyczne wyznanie wiary. Emanuje z niej jakaś zupełnie zniewalająca siła, która nie słabnie nawet w lirycznych fragmentach. Odsłania kilka obliczy tego wspaniałego pianisty i kompozytora. Z jednej strony jawi się on jako odważny, nie stroniący od potężnych klasterowych eksplozji wirtuoz klawiatury, innym razem znów jako wrażliwy na barwę i emocjonalną stronę muzyki delikatny mistrz półcieni. W jego eklektycznym stylu gry pobrzmiewa wiele znajomych elementów. Gdzieś jest Duke, gdzieś indziej Monk, a w innym znowu miejscu odzywają się fascynacje pianistami klasycznymi (sam Tapscott często wymieniał jako silną inspirację grę Valdimira Horovitza). Jakich by klasyfikacji nie używać, jedno wydaje się pewne - jego gra na tej płycie, podobnie zresztą jak i pełna ekspresji partia Johna Cartera, wydaje się toczyć w jakimś niezwykłym natchnieniu, które już po kilku minutach udziela się słuchaczowi. Sporą zasługę na tym polu ma również sekcja rytmiczna ze stanowiącym precyzyjny i niezawodny fundament Cecilem McBee oraz eksplodującym rytmiczną inwencją Andrew Cyrillem.

Nie wiadomo czy formacja ta istniała w dłuższym okresie, tak czy inaczej, sądząc po nagraniu, jakiego jesteśmy świadkami, była jednym z najznakomitszych ansambli nowoczesnego jazzu.

Namawiam Państwa do zapoznania się z tą płytą tym bardziej, że ani Horace Tapscott, ani John Carter niestety nie żyją. Doprawdy szkoda byłoby przegapić tak piękną muzykę. Dla takiego niezwykłego grania stosowana skala punktowa jest stanowczo zbyt szczupła.
autor: Maciej Karłowski

(opisy z multikulti.com)


  Utwory:

CD1

1. The Dark Tree  [20:56]
2. Sketches Of Drunken Mary  [11:32]
3. Lino's Pad  [16:46]
4. One For Lately  [10:22]

TT: 59:31

CD2

1. Sandy and Niles  [11:17]
2. Bavarian Mist  [13:16]
3. The Dark Tree 2  [18:30]
4. A Dress for Renee  [4:56]
5. Nyja's Theme  [19:41]

TT: 67:44

  Muzycy:

• Horace Tapscott - piano
• John Carter - clarinet
• Cecic McBee - double bass
• Andrew Cyrille - drums

HAT HUT Records 2009